Кроватга ётасизу гўё бир сония ухлаб қолганга ўхшайсиз, бу чарчоқ ва уйқусизликни бошдан кечирганингизда содир бўлади, аммо ҳали ҳам Морфейнинг «ишини қилолмайсиз».
Нега бундай бўляпти ва қандай қилиб тезда ухлаб қолишингиз мумкин?
Уйқуни кечиктириш. Бу нима?
Уйқуни кечиктириш – бу бугунги жамиятда жуда кенг тарқалган ҳолат. Бу, одам ухлашни хоҳлаётганини ҳис қилганда, лекин қасддан ухлаб қолиш жараёнини секинлаштиради. Масалан, охиригача бошқа фильмни томоша қилиш ёки ижтимоий тармоқларда ўтириш орқали.
Олимлар уйқуни кечиктиришнинг бир нечта сабабларини ажратиб кўрсатишади:
1. Бойўғли хронотипи
Бойқушлар – бу кеч ётишга ва кеч уйғонишга одатланган одамлар тури. Улар, айниқса, ҳафтанинг биринчи кунларида сусткашликдан азият чекадилар. Бунинг сабаби шундаки, дам олиш кунлари бойўғли куннинг бошқа режимига ўргана бошлайди. Сиз кеч ётиб, тушгача ухлашингиз мумкин, чунки олдинда ҳафтанинг бутун бошли сўнгги кунлари турибди. Шу сабабли, улар учун ҳафта бошида режимни қайта тиклаш қийин бўлиши мумкин.
Шу билан бирга, тўрғайлар тури, яъни эрта ётиш ва эрта туришга одатланган шу тоифадаги одамлар, аксинча, ухлаб қолиш билан боғлиқ муаммоларга дуч келмайдилар, чунки уларнинг режими ҳафта охирида ўзгармайди.
2. Ўз-ўзини бошқариш даражасининг пасайиши
Кўп одамлар бутун иш куни ёки ҳафта давомида ўзларини бўшаштиришга имкон бермайдилар. Улар уйқуга кетишдан олдин етарлича китоб ўқийдилар ёки севимли фильмларини томоша қилиш керак, деган фикрда бўлишади. Натижада, бундай одамлар «ўз назорати»ни йўқотадилар ва охиригача ухламайдилар.
Энди сизга режалаштирилган вақтда осонгина ухлаб қолишга ёрдам берадиган усуллар билан танишишни таклиф қиламиз.
1. Aгар «бойўғли» бўлсангиз, вақтингизни назорат қилинг
Эртага етарлича ухлашга имконингиз бўлса ҳам, кундалик тартибингизга эътибор беринг.
2. Кун давомида ўзингизни тутинг
Кун бўйи ўзингизни назорат қилдингиз: тушлик пайтида кераксиз овқатдан бош тортдингиз ёки эртанги кун учун иш вақтини кечиктирмадингиз. Шунда бир ҳамлада уйқуга кетишга ҳеч нарса халал бермайди. Ўзингизни бошқаринг.
3. Уйқудан олдин уй ишларини қилманг
Тозалаш, итни сайр қилдириш, кир ювиш ва дазмоллаш каби кунлик вазифалар кун бўйи кечки вақтга қолдирилади ва ётишдан олдин бу бўшлиқ тўлдирилади. Ҳеч қачон бундай қилманг. Вазифаларнинг бир қисмини бошқа вақтда бажаринг. Масалан, агар идишларни ювишингиз керак бўлса, овқатдан кейин дарҳол ювинг. Агар кирни ювиш ва дазмоллаш керак бўлса, демак, барчасини ҳафта охирига ўтказинг. Шундай қилиб, сизда уйқуни кечиктириш учун ҳеч қандай сабаб бўлмайди, балки ўз вақтида ётишингиз мумкин.
4. Уйқуни яхшилаш учун ритуаллардан фойдаланинг
Уйқу учун танангизни тартибга солишга ёрдам берадиган бир нечта тавсиялар мавжуд. Ётишдан 30 дақиқа олдин барча электрон гаджетларни ўчиринг. Чироқларни ўчиринг ёки овозини пасайтиринг. Нафас олишни осонлаштириш учун хонани шамоллатинг. Ётишдан олдин, иссиқ чой ичиш ва душ қабул қилиш яхшироқдир.
Шундай қилиб, ўзингизни тартиб-интизомга ўргатишингиз ва ўз вақтида ётишингиз мумкин.
Манба: https://lifehacker.ru/