Нейробиология соҳасидаги замонавий тадқиқотлар қизиқарли қонуниятни намойиш этади. Ула ўзлари учун мураккаблик ва қийинчиликларни келтириб чиқариб, ўқув жараёнини янада самарали қилишади.
Ушбу тадқиқотлар ғояси «орзу қилинган қийинчиликлар»дир. Бу нима дегани? Жисмоний машқлар пайтида мушаклар учун қарши туриши муҳимдир. Ушбу қаршилик қанчалик юқори бўлса, натижа ҳам шундай сифатли бўлади. Худди шу ўхшашликни онгли жойлаштириш жараёни билан акс эттириш мумкин. Сунъий тўсиқлар ва қийинчиликларни яратиб, мияни янада ривожланган режимда ишлатасиз (оғир юклама остида бўлган мушаклар каби) ва натижада маълумотларни чуқурроқ эслаб қоласиз.
Таълимнинг оммабоп усуллари – дарсликларни ўқиш, тезислар ёзиш, маълумотларни визуал намойиш қилиш, мия ҳақиқатан ҳам эслаб қолиши учун етарли ақлий ҳаракатни яратмайдиган маълумотни идрок этишни соддалаштириш.
Ўрганиш натижаси сизни ранжитмаслиги учун сизга узоқ муддатли натижа билан маълумотни олишга ёрдам берадиган қизиқарли усулларни таклиф этамиз.

Муваффақиятсизлик – ўрганишнинг бир қисми

Ҳа, муваффақиятга эришган барча одамлар айнан шундай дейишади. Улар орзуларига етишларидан олдин улар минг марта муваффақиятсиз бўлишган. Муваффақиятсизлик ўрганиш стратегиянгизнинг бир қисми бўлиши керак. Материалларни ўрганишдан олдин тест топширишга ҳаракат қилинг, шунда сиз қандай маълумотни диққат билан ўрганишингиз кераклигини тушунишингиз осон бўлади.

Ўзингизни текширинг

Янги маълумотларни жойлаштиришга ҳаракат қилинг. Дастлабки тестлардан сўнг ўзингизни синаб кўринг. Шуни ёдда тутингки, жавобларни тасдиқламасдан, ўзингизни текширинг. Ўз-ўзини текширишнинг бундай анъанавий шакллари, агар жавобга ишончингиз комил бўлмай, дарҳол текширсангиз, иш бермайди. Ҳақиқатан ҳам миянгизга зўр беришингиз керак, картани таққослашдан олдин ўзингизни онгли равишда бир неча бор текширинг. Шундай қилиб, текшириш нафақат хотирани баҳолаш воситаси, балки кучли хотирани шакллантириш усулига айланади.

Ўзгаринг

Битта мавзуга тўхталманг. Ўз вақтида уларни алмаштиришга ҳаракат қилинг. Ушбу стратегия алмашинув деб номланади. Бу миянинг ишини қийинлаштиради. Aхир, маълумотни хотирангизда юклаш учун ҳақиқатан ҳам материалга киришингиз керак, чунки сиз яна унга қайтишингиз кераклигини биласиз.

Ҳаракатланинг

Aгар маълумотни самарали ўрганиш камҳаракат машғулот деб ўйласангиз, ёндашувингизни қайта кўриб чиқишингизга тўғри келади. Aмалиёт шуни кўрсатадики, жисмоний фаол талабалар кўпроқ муваффақият қозонишади. Мия эрталабки югуришдан ёки спорт залига боргандан сўнг янада самарали ишлайди.

Aтроф-муҳитни ўзгартиринг

Ўзимиз буни сезмаймиз, аммо хотирамиз контекстга жуда боғлиқ. Яъни, атроф-муҳит биз нимани ва қандай эслаётганимизга сезиларли таъсир қилади. Бу шуни англатадики, янги нарсаларни ўрганиш ва доимий бир жойда машқ қилиш орқали миямиз ушбу хотираларни ихтиёрий атроф-муҳитнинг хусусиятларига (ташқи кўриниши, ҳидлари ва товушлари) боғлайди. Шунга кўра, бошқа шароитда (масалан, имтиҳон хонасида) хотирангизда ушбу маълумотни эслаб қолиш янада қийинлашади. Бундай исталмаган «муваффақиятсизликлар» ни олдини олиш учун сизга керакли маълумотларни ўрганадиган муҳитни ўзгартириш тавсия этилади.

Дам олиш

Муҳим нуқта. Юқоридаги барча амалий ҳаракатлар миянгизни чарчатади ва уни янада кучайтиради. Ўзингизни ортиқча зўриқтирманг. Aқлий фаолиятдан сезиларли чарчоқни ҳис қилсангиз, мияга танаффус беринг. Бу дам олиш демакдир. Яъни, ҳеч нарса қилишингиз шарт эмас. Телевизор томоша қилиш, телефонда ўтириш ёки китоб ўқиш ҳам керак эмас. Миянгизга ҳақиқий дам олинг. Юринг, ётинг. Ташқи стимуляциясиз хотира олинган янги маълумотларнинг эслаб қолиши мумкин.

Манба: https://zen.yandex.ru/media/ideanomics/6-neobychnyh-sposobov-obuchitsia-chemu-ugodno-5eb3a8421459ef62a0e79eaa