Ахборот асри саналган ҳозирги кун ва ташқи омиллар эътиборингизни тобора жалб қилаётган даврда, онг хотиржамлигини сақлаш ягона усул ҳисобланади. Бу бушунги кунда тайин фикрлар йўқлигидан ўз онгини бир нуқтага жамлаш, «тафаккур бўронларини» эътиборсиз қолдириб, ўз фикрида собит қолиш қобилиятидир!
Одам бу кўникмани қанчалик тез ўзлаштирса, шунчалик ахборот бўҳронига дош бера олади ва ўзини «эшита олиш» яхшироқ бўлади. Шунинг учун болаликданоқ онгингиз билан ишлашни бошлашингиз керак.
Бунга болани қандай ўргатиш мумкин?
- Кундалик одатларини кўриб чиқинг, диққат билан «гигиена»га киринг
Ишда ёки мактабда кун бўйи компьютерда ўтиришнинг маъноси йўқ, кейин уйга қайтиб, бутун оилангиз билан яна смартфонларингиз «ичига кириб» кетасиз. Уйда қатъий қоида киритинг – гаджетларни йиғиштириб олинг ва жонли мулоқотдан завқланинг. Бу жонли мулоқот одамни «ўша лаҳзада» бўлишга ўргатади, шунингдек, хонадондагилар билан яқинлашишга кўмак беради.
- Таҳлилдан танаффус олинг
Миямиз ҳар қандай муаммони ҳал қила оладиган ҳисоблаш машинасидир. Ҳар доим хавфсиз бўлиш учун мунтазам равишда таҳлил қилиб боради, ҳал қилиниши керак бўлган муаммони излайди. Aммо бу хусусият биз билан жиддий ҳазиллашиши мумкин. Муаммолар бўлмаса, мия таҳлилни тўхтатмайди ва муаммони ўзи излайди, яъни ихтиро қилади. Ушбу лаҳзани тенглаштиришни ўрганинг. Масалан, ўзингиз ва фарзандингиз учун «таҳлил жадвали»ни тузинг. Яъни, ҳар куни соат 18:00 дан 19:00 гача «фикрлар шаршараси» сизни ҳар қандай йўналишга олиб боришига имкон беринг. Қолган вақт – агар сиз шу тобда ва ҳозир аҳамиятсиз муаммоларни сарҳисоб қиляпман деб ўйласангиз, уни медитация билан бостиришга ҳаракат қилинг.
- Медитация қилинг!
Иккинчи бандни бажариш учун сиз қандай медитация қилишни ўрганишингиз керак. Aслида бу қийин эмас, асосийси техникани ўзлаштириш.
Энг осон йўли – нафасни бошқара қилиш. Яъни, том маънода – барча эътиборни нафас олишга қаратинг. Ҳар нафас олиш ва чиқаришда овоз беринг. Фақат «ооооох», «ууххх» деб ўйланг. Шундай қилиб, тарқоқ фикрингизни маълум бир фикрга айлантирасиз. Бу медитация. Битта оддий вазифага тўлиқ концентрация қилиш демакдир. Буни ўзингиз синаб кўринг ва болани ўргатинг.
- Юринг, сайр қилинг ва яна юринг!
Юриш пайтида онгингиз «ташқарида» ишлай бошлайди, яъни у йўлда фикрни жамлайди, ташқи асабийликдан таъсирланади ва янги йўллар қидиради. Бу кўникмаларни ўзлаштириш маҳоратини ривожлантиришга ёрдам беради. Қанча кўп юрсангиз, шунча осон бўлади!